Buôn AKô Đhông

Buôn AKô Đhông hay Buôn Cô Thôn, làng Ma Rin là một buôn làng người Ê Đê ở thành phố Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk. Nơi đây có thể xem như là một hình mẫu của một buôn làng người bản địa Tây nguyên với những mái nhà dài truyền thống và một phong cảnh đẹp như tranh, hiện buôn đang là một trong những điểm đến không thể thiếu trong tour du lịch đến với Ban mê.

AKô Đhông theo tiếng địa phương có nghĩa là buôn đầu nguồn có lẽ vì có rất nhiều con suối bắt nguồn từ khu vực này Như  Ea giang, Ea Dung, Ea Ding, Ea pủi, Thun M’nung và đặc biệt là trong đó có cả con suối lớn nhất ở Buôn Ma Thuột là suối Ea Nuôl.

Ở đây , nơi nguồn suối  bắt đầu cũng chính là bến nước cũ của buôn, một bến nước rất đẹp nhưng đã lâu không còn được sử dụng phần do bị ô nhiễm vì ở ngay trung tâm thành phố phần do tập tục sử dụng nước đã thay đổi, nước máy đã được lắp đặt đến từng hộ gia đình như nhà phố vậy. Đây cũng chính là một trong những vùng chuyên canh cà phê lớn của Buôn Ma Thuột, ngày xưa một phần lớn đất được giao cho nông trường cà phê Buôn Ma Thuột quản lý, để phục vụ tưới tiêu nông trường đã cho đắp đập dâng nước  làm nên một cái hồ giữa một thung lũng rất thơ mộng quanh năm nước trong xanh nên còn gọi là hồ suối xanh. Thật tiếc vì những người làm du lịch ở Ban mê đã không đánh giá đúng mức về nó nên lâu nay vẫn để hoang phí, nếu quy họach du lịch cho tốt thì chắc không thua kém thung lũng tình yêu ở Đà Lạt tí teo nào.

Buôn nằm ở cuối đường Trần Nhật Duật- thành phố Buôn Ma Thuột. Đây là một buôn lớn, có lịch sử lâu đời. Quãng năm 1967, chính quyền cũ đã cho quy hoạch lại buôn với những con đường, lô nhà chuẩn mực. Trên cơ sở đó người dân nơi đây đã biến buôn mình thành một bức tranh làng quê thanh bình, yên ả  đẹp không chịu nổi.

Chính vì thế nơi đây giờ đã trở thành một điểm du lịch hấp dẫn không phải vì gần phố mà vì du khách rất thích thú với những giá trị truyền thống văn hóa được dân làng giữ gìn. Tuy ở đây đã lọt vào trung tâm thành phố nhưng phần lớn nhà cửa vẫn là những ngôi nhà dài bằng gỗ. Trong buôn tuyệt nhiên không có chuyện bán đất, làm nhà ngoi ra mặt đường, cũng có rất nhiều nhà đã ở nhà xây nhưng vẫn giữ nguyên ngôi nhà dài phía trước làm nơi tiếp khách, một ý thức giữ gìn bản sắc thật đáng cho chúng ta nghiêng mình, học tập. Vào chơi trong buôn, mọi người có cảm giác thật an bình như ở nhà mình vậy, có thể trực tiếp xem công việc dệt thủ công các mặt hàng thổ cẩm và mua những sản phẩm dệt tay thật sự, nghe cồng chiêng, uống rượu cần và hòa mình vào cuộc sống của người dân Akô Đhông mến khách. Ở đầu buôn một anh chàng nhanh nhạy nào đó đã xây một cái nhà hàng khách sạn to đùng lấy tên là Yang sin thì phải, du khách bây giờ có thể đi bộ lang thang trong buôn đến khuya mới về cũng được và có khi còn gặp 2 ca sĩ nổi tiếng người Ê đê là Y Moan và Y Jac, cả hai đều là người buôn này cả.

Thời gian sắp đến, khu suối xanh đã được giao cho công ty cà phê Trung nguyên xây dựng khu du lịch, Buôn AKô Đhông cũng là một phần quan trọng trong dự án. Hi vọng người ta sẽ sớm làm thật và đừng làm hỏng mất những giá trị còn lại của một làng quê, để nơi đây sẽ tiếp tục làm đắm say lòng người, làm mọi người thêm quyến luyến khi đến với du lịch Ban mê.

(Bài viết đã tham gia một phần cho ViWiki)

Lời bình: Buôn Niêng gần Vườn Trohbư nhà mình cũng nổi tiếng chả kém nhưng không ai quan tâm, sau này dự án du lịc h Vườn Trohbư thành công chắc cũng phải nhớ kết nối với buôn Niêng để sản phẩm thêm đắt khách đấy nhỉ!