Lễ mừng sức khoẻ của người Ê đê

Hàng năm vào khoảng tháng 3 tháng 4 dương lịch, đồng bào Eđê thường tổ chức cúng sức khoẻ cho người thân trong gia đình.

Gần đến ngày lễ, chủ nhà cho con cháu đi báo tin và mời mọi người trong buôn đến dự. Gian phòng khách của ngôi nhà dài là nơi làm lễ. Bên cạnh những ché rượu và bếp lửa hồng. Chiếu hoa được trải sẵn giữa sàn nhà dành cho khách quí. Bên vách nứa nhà sàn được kê chiếc ghế kpan (dài 7 đén 9m) dành cho những nghệ nhân đánh chiêng. Hai dầu nhà sàn là trải những chiếc mới để đón bà con trong buôn đến dự. Tất cả chủ nhà và khách đều ăn mặc lộng lẫy.

Vào lễ, chủ nhà (tức vợ trong gia đình – tượng trưng cho thế lực và uy quyền và mẫu hệ dòng tộc) được ông chủ mời ngồi vào chiếc chiếu hoa đã được trải sẵn bên bếp lữa ngay cột nhà chính. Sau đó già làng (chủ lễ) cầm con gà trống thiến còn sống, quay về phía chủ nhà làm lễ cúng sức khoẻ. Gìa làng khấn : Ơ Giàng rừng, Giàng núi, Ơ Giàng suối, Giàng sông. Hãy về đây phù hộ cho chủ nhà có được sức khoẻ như con voi rừng… Gìa làng khấn xong, chủ nhà bước đến ché rượu lớn nhất cầm lấy cần rượu và hút 7 hơi dài. Tiếp đến chủ nhà (người vợ) trao cần rượu cho chồng mình. Người chồng cầm cần rượu hút 7 hơi rồi lần lượt trao cần rượu cho các con và dì, cậu, cô… trong dòng họ (theo thứ tự nữ trước nam sau) Chiêng trống nổi lên rộn rã, trầm hùng, bếp lửa cháy rừng rực. Chủ nhà sai người mang heo, gà, đến nướng trên ngọn lửa hồng chuẩn bị đãi khách.

Nếu bạn là khách có mặt trong lễ cúng này, bạn sẽ được chủ nhà mời ngồi vào chiếc chiếu hoa trải giữa nhà, uống rượu cần, ăn thịt nướng, bạn sẽ được già làng cúng sức khoẻ và tặng một cái vòng bằng đồng đeo vào cổ tay làm vật kỷ niệm, coi như đã được kết nạp vào cộng đồng. Chiếc vòng đồng sẽ là vật hộ mệnh cho bạn trong suốt cuộc đời.

Dân trong buôn đến mừng sức khoẻ của chủ nhà lần lượt vào ra nhộn nhịp. Họ mang đến chủ nhà mừng con gà, ché rượu, gạo, nếp… và được chủ đón tiếp rất nồng hậu. Cuộc vui kéo dài suốt ba ngày đêm. Ciêng trống lúc trầm hùng, lúc sâu láng thiết tha. Từng đôi nam nữ nắm tay nhau nhảy múa xung quanh bếp lửa, chúc mừng sức khoẻ của chủ nhà. Sưu tầm