KHÔNG HIỂU

Bảo tàng Cách mạng có một vị trí thật đẹp ở thành phố Buôn Ma Thuột. Nó chỉ cách ngã 6 Ban mê hơn trăm mét trên trục đường lớn thứ nhì của thành phố. Nơi đây trưng bày rất nhiều hiện vật có giá trị về phong trào cách mạng ở Đắk Lắk và có cả Sa bàn chiến thắng Buôn Ma Thuột rất chi là hoành tráng. Nói chung, nó là một trong những điểm đến thú vị của Du lịch Đắk Lắk.

Ngôi nhà tuy là xây mới, chắc chỉ sau giải phóng nhưng về kiến trúc khá được, nó thật hài hoà với công trình kiến trúc cổ phía trước mặt là toà nhà Điện lực, một nét xưa cho người Buôn Ma Thuột khi đi xa về có nơi mà hoài niệm. Sự hài hoà đem đến có lẽ cũng phần lớn là do hệ thống cây xanh đường phố gồm 3 cây dừa cao ơi là cao, có lẽ phải hơn 70 năm tuổi và 4 cây đại cổ thụ hay còn gọi là sứ cùi (hay mĩ miều hơn thì gọi theo các bạn Lào là Hoa Chăm Pa) bao quanh khu vực nhà. Có lẽ chính nhờ hệ thống cây xanh này mà khu nhà Bảo tàng Cách mạng đẹp lên rất nhiều?

Hôm nay có việc đi qua ngã tư Lê Duẩn – Nguyễn Công Trứ, bỗng giật thót mình, lạ. Cây cối bay đâu hết cả rồi, toà nhà hôm nay   nhìn sao  cứ tô hô, thê thảm tệ. Buôn Ma Thuột là một thành phố trẻ, phải còn rất lâu mới đến tuổi tròn trăm nên những gì cổ kính ở đây hiếm như là lá rừng khộp mùa khô. Ngoài những cây rừng cổ thụ hiếm hoi còn được để lại ven đường do biết mọc đúng chỗ, vài công trình kiến trúc cổ ra thì chính những cây Sứ cùi này là chứng nhân của một Buôn Ma Thuột ngày xưa, dù chẳng xa xưa là mấy. Ở Buôn Ma Thuột, đi đường bắt gặp những khu nhà có cây đại già, biết ngay là đã có từ lâu lắm. Người dân Buôn Ma Thuột đi xa về, nhìn thấy thành phố đổi thịt thay da đẹp đẽ cũng khoái chí tử nhưng để có chút hoài niệm thì một phần nào đó phải nhờ đến mấy gốc hoa đại này, vậy mà...

Không hiểu cắc cớ gì mà người ta phải chặt bỏ mấy cây dừa, bứng đi mấy cây đại thế không biết? Thành phố Buôn Ma Thuột đang trong công cuộc chỉnh trang hè phố, một loạt vỉa hè trước lát gạch con sâu nay được đục bỏ lát lại gạch Granitô cho viên nó to ra, cho xứng đáng với một thành phố cấp 2. Thôi thì thế cũng được vì dẫu sao cũng soi gương được vài ngày, nhưng bỏ đi hệ thống cây xanh thì chắc chỉ riêng khu bảo tàng này mới có. Để trồng được một cây xanh phải mất đến vài năm và không ít tiền của ngân sách. Để có một cây cổ thụ thì có lẽ phải mất cả vài đời giám đốc nhà Bảo tàng và công ty Cây xanh. Thành phố Buôn Ma Thuột lâu nay lay hoay, vất vả mà hệ thống cây xanh vẫn đang là vấn đề phải nhiều năm phấn đấu. Chính vì vậy mà người ta giờ đã trân trọng hơn rất nhiều đối với cây xanh ven đường, cây chỉ mới trồng xong,  hễ bung được chồi ra là có quyền lấy số đeo, để được theo dõi và bảo vệ, nâng niu gìn giữ, vậy mà…

Lý do là đâu nhỉ? người Ban mê không hiểu, mà có khi hiểu lại thêm buồn. Có người bảo rằng theo thuật phong thủy, trước nhà trồng nhiều cây xanh  là rất khó làm ăn. Cũng có người bảo do loài cây này đặc điểm là chỉ cần sau vài ba chục năm gốc cây sần sùi ra cho dáng đẹp như hoa hậu, dăm chục năm thôi là bước vào hàng lão làng cây cảnh. Bởi vậy nên từ nam chí bắc, thành phố lớn thành phố nhỏ, người ta đua nhau mua cây Sứ cùi về trồng trong các sân Vila, Biệt thự,  Nhà vườn, Hoa đại hay còn gọi là Sứ cùi dạo này bán có giá ra phết.

Cuối cùng ngẫm ra chính người Ban mê cũng đâm tiếc, biết thế sớm làm quen với mấy ông Bảo tàng, Môi trường Đô thị. Nhân cơ hội hiếm có này tăm lấy một cây, về trồng trong Vườn Trohbư nhà mình cho hoành tráng . Trồng xong  gắn cái bảng thật to, giới thiệu đây là một trong những cây đại cổ thụ của Buôn Ma Thuột ngày xưa, trước trồng ở vỉa hè nhà Bảo tàng Cách mạng. Có lẽ lúc ấy có khối du khách vào tham quan vườn Trohbư phải đứng ngồi làm dáng chụp hình kỉ niệm bên gốc đại già nua này, giờ thì trễ rồi, tiếc thay . /.