Lễ cúng bến nước ở Tây nguyên

Còn nếu chuẩn nhất thì lễ cúng bến nước sẽ như sau: Lễ phải được tiến hành ở 3 nơi là bến nước, ở nhà và sau nhà chủ buôn tức chủ bến nứơc (khoa pin Ea) vào giữa trưa, mỗi nơi do hai thầy cúng tiến hành. Thầy cúng mặc áo khố màu đỏ, chít khăn đỏ. Chủ buôn là người nhà của chủ buôn mới mặc quần áo kiểu truyền thống. Khi cúng ở bến nước, một thầy cúng cầm bát rượu hoà với tiết lợn. Một người khác mang khiên, bầu đựng nước để mang nước về đổ vào ché rượu. Thầy cúng lấy 3 hòn đá và để trên đó khiên, dao, bầu, nước, thịt và bát rượu cúng.

Lúc cúng sau nhà chủ buôn, người ta cũng lấy 3 hòn đá và để lên đó thịt, rượu. Cúng xong, người ta lấy gùi úp 3 hòn đá và lấy dao cắm xuống dất giữ gùi. Sau ba hôm mới mở gùi ra.

Các hòn đá là những vật tượng trưng cho thần đất, thần nước và thần núi. Cúng xong tất cả mọi người vào nhà chủ buôn uống rượu, cúng sức khoẻ cho chủ buôn, vừa cúng vừa múa khiên dao, cầu mong cái tốt loại trừ cái xấu. Hôm cúng bến nước, dân làng trong buôn đánh bắt cá không được tắm rữa dưới bến và lúc cúng không được xách nước.Lễ vật cúng xưa kia là lợn hoặc trâu đếu do chủ buôn bỏ ra, sau này cúng là do đồng bào trong buôn góp.

Lời bình: Ngày nay, do hầu hết các buôn làng đều đã có các công trình nước sạch do nhà nước đầu tư xây dựng và người dân đã biết dùng giếng nên sự quan trọng của bến nước đã dần mất đi. Các bến nước giờ đây cũng không còn  được như xưa như ô nhiễm, nguồn nước giảm chất lượng hoặc  thậm chí bị cạn kiệt do mất rừng nên các họat động xung quanh bến nước như Lễ cúng cũng mai một,ở nhiều nơi, những  người trẻ có khi còn không biết gì về Lễ cúng này. Đây là một điều thật đáng buồn, vì vậy việc các khu du lịch đã hỗ trợ để các buôn làng tổ chức lễ cúng kết hợp kinh doanh du lịch hoặc các đơn vị kết nghĩa cùng phối hợp tổ chức các buổi lễ này là một điều rất đáng được hoan nghênh. Riêng với người Ban mê, việc được tham dự lễ cúng này thật ấn tượng, hi vọng sự quan tâm của mọi người sẽ càng ngày càng tăng lên để một nét văn hóa đặc sắc không bị mất đi theo thời gian.

Dạo này các khu du lịch ở Tây nguyên nhà ta  cũng chịu khó tổ chức lễ cúng bến nước lắm, còn với người Ban mê, cái bến nước bé tẹo trong vườn Trohbư sau này mà làm du lịch chắc cũng phải cúng hàng năm đấy nhỉ http://vn.myblog.yahoo.com/dak-lak/article?mid=229./.

(Bài viết phát triển trên bài đã tham gia cho Vi Wiki)