Khó quên vị đắng đọt mây

Khó quên vị đắng đọt mây

Vị đắng khó quên từ những đặc sản của rừng mang lại không chỉ có cà đắng, măng le… vốn đã quen thuộc lâu nay, mà còn có những đọt mây mọc hoang chằng chịt trong rừng. Người ta chọn những đọt mây non tơ, bụ bẫm (dài khoảng ba bốn gang tay) mang về tước bỏ phần vỏ lá, sau đó nướng lên cho mềm rồi xé nhỏ từng sợi để nấu với nhiều loại thực phẩm khác như cá, thịt, mắm… đều tạo nên những món ăn ngon.

Đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ ở Tây Nguyên xưa thường nấu đọt mây với cá khô, thịt khô treo sẵn trên giàn bếp. Và cái thứ thức ăn (khô hoặc nước sền sệt) này cho người ăn vị đăng đắng khó quên. Nhiều người bảo ăn đọt mây vào sẽ trị được bệnh sốt rét, tiêu chảy đường ruột. Điều đó đã được kinh nghiệm thực tiễn từ đời sống ẩm thực của cư dân miền núi ngày xưa chắt lọc ra. Thật kỳ lạ: “kinh nghiệm” ấy là cả một sự khảo cứu, kết luận nghiêm túc của tri thức dân gian, bởi khi giở cuốn “Những cây thuốc Việt Nam” của giáo sư Đỗ Tất Lợi thì mới rõ rằng đọt mây rừng hàm chứa đầy đủ những dược tính trên.

Ngày nay món ăn đọt mây đã hiện diện trong các nhà hàng, từ bình dân cho đến sang trọng cũng nhờ sự kết hợp đặc biệt của nó-vừa là món ăn, vừa là vị thuốc trị bệnh công dụng. Xét về mặt văn hóa ẩm thực, đọt mây rừng không còn là món ăn dân dã, bình dị của thiểu số người sống và gắn bó với rừng, mà nó đã đi xa hơn và có mặt trên các bàn ăn đầy “cao lương, mỹ vị”. Này nhé: đơn giản thì đọt mây nấu với cá hộp, thịt hộp…hoặc xé nhỏ từng sợi làm gỏi gà, khô nai, khô cá, mực. Cầu kỳ hơn thì luộc lên cho bớt đắng, sau đó cắt nhỏ như hạt lựu hầm với các loại thịt.

Những món ăn được chế biến từ đọt mây đang trở thành “đặc sản” hấp dẫn thực khách tại nhiều khu du lịch, nhà hàng ở Tây Nguyên. Tại Dak Lak, bạn đến khách sạn Yang Sing, Khu du lịch văn hóa-ẩm thực buôn Akô D’hông, thậm chí Bạch Mã, Tuấn Đạt… đều có những món ăn này. Sang Khu du lịch Đồng Xanh (Gia Lai), Măng Đen (Kon Tum), hay về Gia Nghĩa, Nâm Nung (Dak Nông) thì đọt mây càng là sự chọn lựa không thể thiếu trong những bữa tiệc đãi khách phương xa. Thế mới biết từ sản vật của rừng đã cho con người nguồn sống đi cùng với cảm giác khám phá và thưởng thức nó thú vị và phong phú biết dường nào!

Sưu tầm.

Lời bình: Món đọt mây này tác giả có lẽ là muốn đề cập đến loại đọt mây nếp, loại mây thân nhỏ hay được dùng đan lát, loại này cũng dễ kiếm và mình - Người Ban mê đang có kế hoạch trồng làm hàng rào cho vườn Troh Bư, kết hợp khai thác ngọn làm món ngon đặc sản tây nguyên luôn. Tuy nhiên, ngon nhất phải là đọt song cơ, loại dây leo y như mây nhưng to bằng cái chuôi dao, mọc hoang dã trong các cánh rừng ẩm, thường xanh nên ứ có cách nào di thực về Troh Bư nhà mình được. Loại đọt song này đem mướng lụi, xong bóc vỏ ngoài xé ăn dần trắng như miếng thịt gà, miếng đầu ăn vào ối người nhè ra vội vì...đắng. Cơ mà lạ...nó càng nhai càng ngọt dần ra và...ghiền ngay săn lần ăn đầu tiên.

Hihi, nhắc mà mình cứ thèm chảy nước miếng này, muốn đem về trồng trong Troh bư thật. Cơ mà... cũng có niềm an ủi nho nhỏ là nếu trồng được song mây thì chả ai dám vặt ngọn vì nó hiếm và để bán dây nhiều tiền hơn. Hihi!