Chủ bến nước của người Ê đê ở Tây nguyên

Bến nước giữ một vị trí rất quan trọng trong buôn làng Eđê, vì vậy người chủ bến nước (Khoa pin Ea) thường cũng chính là người đứng đầu buôn. Khoa pin Ea ngoài chức năng quản lý bến nước, còn có nhiệm vụ quan trọng hơn là quản lý điều hành của buôn về tất cả các mặt sản xuất, dân chính, quân sự, thẩm quyền và các quan hệ với bên ngoài. Xưa kia do nắm được tập quán, Khoa pin Ea chỉ có nhiệm vụ tổ chức cúng bến nước vào mùa xuân, nhưng thực tế không chỉ cúng mà chỉ đạo các công việc về sản xuất.

Chức vụ khoa pin Ea thường do một gia đình hay một dòng họ có thế lực trong buôn đảm nhận và được kế thừa theo dòng họ nữ, song những người trực tiếp nắm chức vụ này không phải là đàn bà mà là người đàn ông, chồng của một trong những người đàn bà của gia đình hay dòng họ đó. Người thực sự nắm chức vụ này là người vợ của người đương chức, còn người chồng coi như là đại diện thừa hành, tuy người chồng này vẫn chủ động trong công việc của mình.

Trường hợp khi người vợ mất thì người đàn ông nếu còn trẻ mà nhà vợ không có người nối dòng, phải quay lại nhà mình, không có quyền gì đối với tài sản do mình làm ra ở gia đình vợ, không được đem theo con cái và cũng không còn là Khoa pin Ea nữa. Gia đình vợ sẽ chọn người khác thay thế. Thông thường người thừa hưởng chức vụ này là cô con gái út trong gia đình vì cô ta là ngưòi trẻ nhất và ngưòi có trách nhiệm nuôi sống cha mẹ mình. Như vậy người con rể sẽ thay vọ mình gìn giữ chức vụ đó. Nếu người con rể là người đàn ông thiếu tư cách, không được gia đình vợ chấp nhận đồng ý thì không được giữ chức vụ đó. Gia đình bên vợ sẽ bình chọn một Khoa pin Ea mới.

Trường hợp vợ mất nhưng gia đình vợ không có con gái kế thừa thì chức vụ đó rơi vào cô em gái họ và người chồng cô này sẽ giữ chức vụ đó.

Trường hợp Khoa pin Ea qua đời hay cả dòng họ họp bàn chọn người thay thế, người này là có thể các chị em trong gia đình hay là con rể của người quá cố .

Nhưng theo nguyên tắc con cô con cậu, người con rể thường là cháu (Amuôn) của chính Khoa pin Ea; người cháu chẳng những kế thừa tài sản mà cả chức vụ cậu tức bố vợ do đó tài sản lẫn chức vụ xã hội được quyền theo một dòng họ (tính theo dòng nữ: mẫu hệ). Sưu tầm

Lời bình: Còn riêng với người Ban mê thì ngay trong vườn cảnh Trohbư  cũng có một bến nước vậy thì người Ban mê cũng là một Khoa pin Ea nho nhỏ rùi