NÉT ĐẸP LAN RỪNG

“ Vương giả chi hương “: Đó là cái danh hiệu mà người xưa đã từng  ưu ái dành cho Hoa lan. Ngày nay vẫn thế, đã có biết bao nhiêu loài hoa mới được con người cho ra đời hay lai tạo, tuyển chọn, nhưng hoa Lan vẫn giữ vững vị trí mà nó xứng đáng có được,vị trí là ông Vua của các loài hoa.

Đối với những kẻ hay hoài cổ như tôi thì biết đến điều ấy có trăm cái vui cũng còn một chút sự buồn. Vì hình như, mà không phải, phải nói là  chắc chắn mới đúng, khi  mà hôm nay, nghe đến cái danh xưng ấy thì có  lắm người nghĩ ngay đến những giò Cattleiya đang kiêu hãnh đơm bông, hay những cành Denbro lai đang tưng bừng khoe sắc... Cũng không thể trách  ai, vì công bằng mà nói thì cùng với ưu điểm vượt trội về màu sắc, kích cỡ cũng như độ lâu tàn của hoa và với mùa hoa nở kéo dài suốt mọi tháng trong  năm, thì những loài Lan mới được lai tạo ấy thực sự  có công lớn  trong việc giữ vững cho đồng loại, những thế hệ cha ông mình cái ngôi vị một loài hoa Đế vương mà mọi người đã phải công nhận. Thật tình mà nói, trong hành trình đi tìm và làm ra cái đẹp, những nhà khoa học, những bác làm vườn  cũng có gì sai đâu cơ chứ khi cố gắng làm nổi bật,chăm chút  vài nét  ưu điểm của Lan, dẫu là chỉ  thỏa mãn một số ý chí chủ quan. Đó là trong cả một quãng thời gian dài người ta đã chỉ chăm chăm vào một điều là làm sao cho những giống Lan của mình phải nở hoa thật to, thật đẹp và cả lâu tàn mà quên đi cái “Hương”. Cái mà vì nó, hoa Lan mới có thể làm những người xưa ngây ngất. May sao, hiện tại các loài Lan mới được lai tạo ngày càng  được các nhà làm vườn chú ý hơn trong việc giữ hương thơm, bởi lẽ không có lời chê bai nào độc địa hơn dành cho loài hoa là cái câu “Hữu sắc vô hương “.

Tuy nhiên nói đi cũng phải nói lại, cho dù có là người hoài cổ, lại ở trên Tây nguyên, nơi núi rừng bạt ngàn, nơi mà không cần phải có nhiều tiền người ta cũng có được cả một vườn Lan hoành tráng, lẽ dĩ nhiên  có kèm theo một điều kiện: Phải yêu thích Lan rừng. Tôi cũng không hề ghét những loài Lan mới, bởi lẽ chúng đại diện cho cái đẹp hiện đại, cái có thể thỏa mãn cho những nhu cầu mới của con người. Điều tôi muốn nói đến ở đây là cái cảm nhận của mình về một nét đẹp khác của Hoa Lan, nét đẹp của Lan rừng, cái duyên thầm của họ nhà Lan?

Nhưng còn các bạn thì sao, các bạn có thấy Lan rừng, nhất là Phong lan đa dạng không? Đa dạng quá đi đấy chứ, có đến hàng ngàn, hàng vạn và cả là hàng triệu nữa không chừng các loài Lan có mặt trên cái quả đất bé tẹo này. Nhưng đó là chuyện của thế giới, còn ở Việt Nam, với khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều như sách giáo khoa đã dậy, thì nếu không ở trong nôi chí ít Việt Nam cũng phải nằm cạnh một cái nôi nào đó của Lan rừng thế giới. Lan rừng thật đẹp, nếu không đẹp thì tại sao đã là người chơi Lan thì bên cạnh những “Quý tộc, vương tôn” của các loài Lan lai, ai cũng có trong vườn nhà mình không ít thì nhiều vài giò Lan rừng, treo ở những nơi không hề khiêm tốn. Lan rừng đẹp với những Đai Châu, Kim Điệp, Thủy Tiên Trắng, Thủy Tiên Vàng, rồi Giả Hạc, Long Tu ,Phượng Vĩ Nam, Phượng Vĩ Bắc ... Mà kể cũng lạ, lan rừng đẹp đến cái tên cũng đẹp, tên nào nghe cũng kêu như đeo chuông.

Lan rừng đẹp không những chỉ ở vẻ đẹp kì lạ của từng loại hoa, sự duyên dáng của từng loại cây, loại  lá mà còn là ở  hương thơm tuyệt vời có tính đặc hữu ở từng giống, từng loài. Nếu vào mùa hoa nở thì dẫu chỉ với một giò Đai Châu hay một giò Quế Lan Hương rừng thôi ... cũng quá đủ để thơm nhức cả góc vườn nhà bạn. Bật mí thêm cho các bạn một vài nét đẹp khác của Lan rừng nhé, đó là cái đẹp của số nhiều. Bạn đã thấy những giò Đai Châu,Thủy Tiên ... với vài chục chuỗi hoa cùng khoe sắc một lần chưa? Lúc ấy bạn sẽ không nén nổi sự thán phục để kêu lên là : “Lan rừng mà như thế thì đố có Hoa nào bằng”. Bạn có thể ghép thật nhiều Lan lai vào một chỗ, cho hoa nở tưng bừng y như vậy đi, cũng không sao bằng được. Mà cũng chẳng cần phải dùng đến Đai Châu, Thủy Tiên - những loài Lan rừng quý tộc, chỉ cần những gié Hỏa Hoàng thôi, ghép cây cho nhiều nhiều, đến lúc ra hoa,  đem vô nhà treo, dẫu loài Lan này chỉ ra  những bông hoa nhỏ tí teo như muỗi như ruồi nhưng lúc ấy cả một góc nhà của bạn cũng đã đủ cháy bùng như là đang thắp nến ....

Còn một nét  đẹp nữa, có lẽ là hơi khó để tất cả mọi người có thể được chiêm ngưỡng, đó là nét đẹp của những nhánh Lan nở hoa giữa rừng. Đang đi lang thang trong rừng, bất chợt nhìn lên ngỡ ngàng với  một gié hoa  Lan, có thể là rất nhỏ nhoi, thường thường, đang nở  nhẹ nhàng, thuần khiết. Thế gian như chết lặng, chợt quên béng mất công việc của mình là một kẻ săn lan, ngơ ngơ ngẩn ngẩn ngắm nhìn mà không sao dám hái. Nét đẹp thực sự của Lan rừng là ở chỗ ấy, khi nào có điều kiện, bạn hãy thử tìm xem ./.

Balmé 032001

(Tuyển tập những bài viết đã đăng báo  từ ngày xửa ngày xưa)

Ghi chú: Dạo này người Ban mê đang quyết tâm xây dựng, đưa  vườn lan trong Vườn Trohbư của mình lọt vào tốp những vườn lan hàng đầu ở tây nguyên nữa, nghe có lãng mạn lắm không?