Chơi lan- Thú vui kiếm ra tiền

Blog Người Ban Mê

Hỗ trợ trực tuyến

Liên kết Website

Thông tin tiện ích

Lượt truy cập

  • Đang xem
  • Hôm nay 1975
  • Tổng lượt truy cập 11,496,845

Fanpage facebook

Dịch vụ

Bình luận mới nhất

Bài viết mới nhất

Hình ảnh

Ngày đăng: 22/05/2013, 08:10 am
Chơi lan- Thú vui kiếm ra tiền
Từ xưa đến nay, lan vẫn được biết đến như một loài hoa quý phái, hoa của những bậc vương giả. Nói đến hoa lan, người ta liên tưởng đến sự tinh khiết, thanh tao, niềm đam mê và tình yêu vĩnh cửu bất diệt. “Vua chơi lan, quan chơi trà”, thú vui xưa chỉ dành riêng cho tầng lớp vua quan, quý tộc nay đã được phổ biến đến mọi tầng lớp nhân dân. Chơi phong lan không chỉ là một thú vui tao nhã mà còn là một nghề mang lại nguồn thu nhập lớn cho không ít người thực sự đam mê loài hoa được mệnh danh là tứ bất tử này.
Việt Nam cũng là quê hương của các loài hoa lan, khoảng trên 140 loại hoa lan chia ra chừng 1000 giống nguyên thủy. Hoa lan Việt Nam rất phong phú về hình dạng, màu sắc, trong đó nhiều loài được đưa vào danh sách quý hiếm cần được bảo vệ.
Hoa lan Việt Nam khá đa dạng và phong phú
Hoa lan sở dĩ được nhiều người ưa chuộng là vì:
- Mầu sắc thắm tươi, đủ vẻ, từ trong như ngọc, trắng như ngà, êm mượt như nhung, mịn màng như phấn, tím sậm, đỏ nhạt, nâu, xanh, vàng, tía cho đến chấm phá, loang, sọc, vằn thẩy đều không thiếu.
- Vẻ đẹp phong phú với trăm ngàn hình dạng khác nhau: có loại cánh tròn, có loại cánh dài nhọn hoắt, có loại cụp vào, có loại xoè ra với những đường chun xếp, có loại có râu, có vòi quấn quýt, có những hoa giống như con bướm, con ong,... Hoa lan có những bông nhỏ như đầu chiếc kim gút nhưng cũng có bụi lan cao gần 10 thước, giò hoa dài chừng 2 thước và nặng chừng một tấn (hoa lan Grammatophylum speciosum ở Philipines). Lan này cũng mọc tại Việt Nam nhưng chỉ cao độ 2-3 thước và mang một cái tên rất đẹp: Thanh Tuyền.
Hương hoa lan thật quyến rũ

- Hương lan đủ loại: thơm ngát, dịu dàng, thoang thoảng, ngọt ngào, thanh cao,... Nếu hoa lan sớm nở, tối tàn thì dù cho có hương, sắc đến đâu cũng không thể nào được liệt vào loài hoa vương giả. Nếu được bảo quản đúng nhiệt độ và độ ẩm, hoa lan có thể giữ được nguyên hương, nguyên sắc từ hai tuần cho đến hai tháng, có những loại lâu đến 4 tháng.
Người ta thường gọi lầm tất cả các loại hoa lan là phong lan. Nhưng thực ra hoa lan mọc ở nhiều nơi và chia ra làm 4 loại:
- Epiphytes: Phong lan bám vào cành hay thân cây.
- Terestrials: Địa lan mọc dưới đất.
- Lithophytes: Thạch lan mọc ở các kẽ đá.
- Saprophytes: Hoại lan mọc trên lớp rêu hay gỗ mục
Trồng lan không quá khó và đòi hỏi những kỹ thuật phức tạp như nhiều người vẫn nghĩ. Anh Trần Thanh Huy, ấp 2, xã Bình Chánh, huyện Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh chia sẻ: Làm giàu từ nghề trồng lan không khó. Thị trường hoa lan hiện nay lúc nào cũng thiếu nên người trồng luôn được đảm bảo đầu ra, cái khó là người trồng lan phải học cách chăm sóc tỉ mỉ và nâng niu từng cành hoa, rễ cây, lá cây và phải chịu khó học hỏi, tiếp thu kinh nghiệm… Đa số những người trồng lan làm giàu được đều là người có tâm huyết với nghề, chịu khó làm ăn, không nản chí trước những khó khăn và không ngừng tìm tòi học hỏi.
Bài viết sau đây hướng dẫn một số bước cơ bản trong quy trình kỹ thuật trồng lan để có được những giò lan đẹp, chất lượng.
Thiết kế vườn
Nếu trồng lan kinh doanh cần thiết kế khung giàn lan làm bằng sắt chắc chắn, đảm bảo bền, chống gió bão. Giàn che ánh sáng dùng lưới màu xám hay xanh đen. Giàn đặt chậu làm bằng sắt, giàn treo làm bằng tầm vông hay sắt ống nước. Xung quanh vườn cần dựng hàng rào  chắc chắn hoặc rào bằng lưới B40.
Thiết kế vườn theo đúng kỹ thuật đảm bảo lan sinh trưởng tốt
Thiết kế hàng trồng theo hướng Bắc - Nam để vuông góc với dường đi của ánh nắng. Các chậu lan cần chọn cùng kích thước, cùng giống, cùng độ tuổi, bố trí theo từng khu vực để dễ chăm sóc. Nước tưới phải sạch, có rãnh nước dưới dàn lan để tạo khí hậu mát cho vườn lan.
Nếu trồng lan để chơi trên lan can, mái hiên, sân thượng cần chú ý rằng các nơi này thường bị khô nóng do ảnh hưởng của kết cấu bê tông, mái tole xung quanh. Do vậy, cần đặt thêm các chậu cảnh khác như cau, mai chiếu thuỷ, nguyệt quế… để giảm bớt ảnh hưởng của các yếu tố này. Cần che bớt ánh sáng mặt trời, tránh ánh nắng chiếu toàn bộ, nhất là vào buổi chiều.
Chọn giống
Để tạo giống lan tốt cần có phương pháp kỹ thuật nuôi cấy mô, tách mầm

Loài thích hợp cho trồng lan kinh doanh là: Dendrobium, Phalaenopsis, Oncidium, Vanda, Cattleya,… đây là những loài ra hoa khoẻ, đẹp và bền cây, cho thu hoạch liên tục. Nếu trồng lan để chơi, giải trí nên trồng Dendrobium, Vũ nữ, Hồ điệp. Đây là những loài dễ chăm sóc và ra hoa. Có thể nhân giống bằng nuôi cấy mô hay tách mầm từ các chậu lan lớn, mỗi phần để 2-3 nhánh. Dùng dao sắc khử trùng bằng cồn, vết cắt cần gọn, sau cắt bôi vôi vào vết cắt cho nhanh lành sẹo.
Chuẩn bị giá thể và chậu
Có thể dung than gỗ, xơ dừa, vỏ lạc làm giá thể để trồng lan. Than gỗ nung cần chặt khúc, kích thước 1 x 2 x 3cm, than phải ngâm, rửa sạch, phơi khô. Xơ dừa xé cho tơi ngâm khoảng 1 tuần cho bớt tanin và mặn, phơi khô. Mụn dừa cũng cần rửa sạch phơi khô. Vỏ dừa chặt khúc 1 x 2 x 3 cm xử lý bằng nước vôi 5%. Chậu trồng bằng nhựa hay đất nung, kích cỡ tuỳ loại và độ tuổi.
Kỹ thuật chuyển chậu
Nếu dùng lan cấy mô thì khi lan mô đạt khoảng 4cm cần chuyển ra ngoài. Cây mô rửa sạch để trên miếng lưới hay rổ kê trên chậu nước để giữ mát cho cây con. Giai đoạn trồng chung trên giàn lấy xơ dừa bó xung quanh cây lan cấy mô, dùng dây thun cuốn lại rồi đặt lên giàn. Sau khi trồng trên giàn được 6-7 tháng thì chuyển sang chậu nhỏ. Khoảng 6 tháng thì chuyển sang chậu lớn. Sau mỗi lần chuyển chậu khoảng 1 tuần mới được bón phân. Việc thay đổi chậu còn tùy kích cỡ của cây, mức độ thối, hư mục rêu bám,…
Việc thay đổi chậu còn tùy kích cỡ của cây, mức độ thối, hư mục rêu bám

Nếu trồng lan để chơi, lan lâu ngày ra hoa ít cần dỡ lan ra khỏi chậu, cắt bớt các rễ già và quá dài, chuyển sang chậu mới, thay giá thể mới, lan sẽ sinh trưởng tốt và ra hoa trở lại.
Chăm sóc lan
Lan là cây trồng dễ chăm sóc nếu chúng ta đảm bảo được các điều kiện thuận lợi cho lan phát triển. Các yếu tố quan trọng nhất đối với lan là ánh sáng, nước tưới, độ ẩm, chậu hay giá thể và dinh dưỡng.
Chiếu sáng:
Mật độ chiếu sáng ảnh hưởng rất lớn tới quá trình sinh trưởng, phát triển và ra hoa của lan. Thiếu nắng, cây lan vươn cao nhưng nhỏ và ốm yếu, lá màu xanh tối, dễ bị sâu bệnh tấn công, cây ít nảy chồi, khó ra hoa, hoa nhỏ và ngắn, màu sắc không tươi, hoa nhanh tàn. Thừa nắng, lan thấp cây, lá vàng có vết nhăn và khô, mép lá có xu hướng cụp vào, dễ ra hoa sớm khi cây còn nhỏ nên hoa ngắn, nhỏ, cây kém phát triển. Nếu nắng gắt quá lá sẽ bị cháy, khô dần rồi chết.
Lan có yêu cầu khác nhau về mức độ chiếu sáng tùy theo loài lan và tuổi cây. Lan Hồ điệp (Phalaenopsis) ít chịu nắng nhất, có thể chịu được 30% nắng, lan Cattleya chịu được 50% nắng, lan Dendrobium hay Vanda lá hẹp chịu được 70% nắng, trong khi lan Vanda lá dài và Bò cạp chịu được tới 100% nắng.
Cây lan từ 0-12 tháng đang trong giai đoạn tăng trưởng thân lá chỉ cần chiếu sáng 50%, lan nhỡ từ 12-18 tháng cần chiếu sáng tới 70% và thời điểm kích thích ra hoa có thể cho chiếu sáng nhiều hơn, thậm chí bỏ dàn che để chiếu sáng tự nhiên.
Hướng chiếu sáng cũng rất quan trọng đối với lan. Lan đặt ở hướng Đông nhận ánh nắng buổi sáng sẽ tốt hơn nhiều so với lan đặt ở hướng Tây nhận ánh nắng buổi chiều. Chính vì vậy nếu trồng lan trên sân thượng hay ban công ở phía Tây lan kém phát triển và ít hoa. Khi trồng lan cần bố trí hàng theo hướng Bắc - Nam để cây nhận được ánh sáng phân bố đầy đủ nhất.
Phân bón:
Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng đối với lan. Nếu được chăm sóc đầy đủ dinh dưỡng thì cây tươi tốt, ra nhiều hoa, hoa to đẹp, bền trong khi thiếu dinh dưỡng lan sẽ còi cọc, kém phát triển, không hoặc ít có hoa. Lan cần 13 chất dinh dưỡng khoáng, thuộc các nhóm đa, trung và vi lượng: Dinh dưỡng đa lượng gồm Đạm (N), Lân (P) và Kali (K). Dinh dưỡng trung lượng gồm Lưu huỳnh (S), Magiê (Mg) và Canxi (Ca). Dinh dưỡng vi lượng gồm Sắt (Fe), Kẽm (Zn), Đồng (Cu), Mangan (Mn), Bo (B), Molypđen (Mo) và Clo (Cl).
Để có những chậu lan đẹp người trồng cần có sự chăm sóc tỉ mỉ
Nếu thừa hoặc thiếu một trong các dinh dưỡng khoáng này đều ảnh hưởng tới sự phát triển và ra hoa của lan. Ví dụ nếu thiếu đạm, cây còi cọc, ít ra lá, ra chồi mới, lá dần chuyển vàng, rễ mọc ra nhiều nhưng cằn cỗi, cây khó ra hoa. Thừa đạm, thân lá xanh mướt nhưng mềm yếu, dễ đổ ngã và sâu bệnh, đầu rễ chuyển xám đen, cây khó ra hoa.
Hay như thiếu lân, cây còi cọc, lá nhỏ, ngắn, chuyển xanh đậm, rễ không trắng sáng mà chuyển màu xám đen, không ra hoa. Thừa lân, cây thấp, lá dày, ra hoa sớm nhưng hoa ngắn, nhỏ và xấu, cây mất sức rất nhanh sau ra hoa và khó phục hồi.
Lan rất cần phân bón nhưng không chịu được nồng độ cao, vì vậy bón phân cho lan phải thực hiện thường xuyên và tốt nhất là bằng cách phun qua lá. Phân bón cho lan phải chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng đa, trung và vi lượng với thành phần và tỷ lệ phù hợp với từng thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây. Nguyên tắc chung là lan trong thời kỳ sinh trưởng thân lá mạnh cần đạm cao, lân và kali thấp, trước khi ra hoa cần lân và kali cao, đạm thấp trong khi lan nở hoa cần kali cao, lân và đạm thấp hơn.
Đảm bảo dinh dưỡng cho lan sinh trưởng trong từng thời  kỳ
Phân bón thích hợp cho các thời kỳ này là Đầu Trâu 501, 701 và 901, đây là loại phân có đầy đủ và cân đối đa, trung, vi lượng và các chất điều hòa sinh trưởng. Nồng độ và liều lượng phun tùy thuộc tuổi và thời kỳ phát triển như sau:
- Lan mới trồng 0-6 tháng hoặc lan mới ra chồi non sau cắt hoa: phun phân bón lá Đầu Trâu 501 (30-15-10) nồng độ 500 ppm (0,5 g/lít). Giai đoạn trước 3 tháng phun định kỳ 3 ngày/lần, từ 3-6 tháng định kỳ 7 ngày/lần.
- Lan mới trồng 6-12 tháng hay lan cũ có chồi mới đang phát triển mạnh: Phun phân bón lá Đầu Trâu 501 (30-15-10) nồng độ 2.000 ppm (2g/lít), định kỳ 7 ngày/lần.
- Lan mới trồng 12-18 tháng hay lan cũ có chồi đã thành thục chuẩn bị ra hoa: phun phân bón lá Đầu Trâu 701 (10-30-20) nồng độ 3.000 ppm (3g/lít), định kỳ 7 ngày/lần. Giai đoạn này cần giảm nước tưới và bỏ bớt mật độ giàn che để tăng mức độ chiếu sáng nhằm kích thích ra hoa.
- Khi vòi hoa xuất hiện: phun phân bón lá Đầu Trâu 901 (15-20-25) nồng độ 2.000 ppm (2g/lít) nhằm thúc hoa nở to, đẹp, giữ hoa lâu tàn.
Tưới nước:
Lan rất cần nước cho quá trình sinh trưởng phát triển. Nếu thiếu nước cây sẽ khô héo, giả hành teo lại, lá rụng nhưng không chết. Thừa nước, cây dễ bị thối đọt nhất là với các giống lan có lá đứng mọc sít nhau. Quá nhiều nước rễ có rong rêu và nấm bệnh phát triển mạnh. Nước tưới cho lan không quá mặn, phèn và clo dưới ngưỡng cho phép, pH 5,6. Chỉ tưới nước đủ ẩm, nên tưới vào sáng sớm hay chiều mát, tránh tưới buổi trưa khi trời đang nắng nóng. Sau những trận mưa bất thường, nhất là mưa đầu mùa cần tưới lại ngay để rửa bớt các chất cặn đọng lại trên thân lá.
Phòng trừ sâu bệnh:
Lan cũng dễ bị sâu bệnh, nhất là trong điều kiện chăm sóc kém, điều kiện môi trường không thuận lợi. Tùy theo từng loại sâu bệnh mà dùng các loại thuốc thích hợp. Liều lượng và nồng độ phun cần theo đúng hướng dẫn trên bao bì sản phẩm. Nếu lan bị các loại sâu hại thân lá có thể dùng các thuốc chứa hoạt chất Fenitrothion, Trichlorfon. Lan bị rệp sáp, rệp trắng, rầy mềm dùng Supracid 40ED/ND, Suprathion 40EC, Bitox 40EC hay Ofatox 400EC. Lan bị nấm, vi khuẩn hay virus gây nên tình trạng cháy lá từng đám, vết cháy lan tròn dần, bệnh thối rễ dùng Zinep, Starner 20 WP hay Benomyl.
Ông Bùi Minh Ngọc (Tám Ngọc), phường Linh Xuân, Quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: “Nghề trồng lan là một nghề tao nhã, nhưng thật kỳ công và tỉ mỉ thì lan mới cho những bông hoa đẹp. Về chăm sóc lan thì phải bón phân mỗi tuần và hàng ngày tưới cho lan khoảng 2-3 lần, phân bón cho lan chủ yếu là NPK”. Ông cho biết hoa lâu tàn nhất là hồ điệp, có thể tươi trong 2-3 tháng, nhưng quý và đắt nhất là cát lan gia vì bông to, mềm mại, uyển chuyên, tuy nhiên cát lan gia lại chóng tàn hơn hồ điệp (khoảng 1 tháng).
Thu hoạch và bảo quản
Hoa cắt cánh ngâm trong dung dịch giúp hoa lâu héo khoảng 15 phút, sau đó bọc lại bằng giấy báo.
Lan, giá không quá đắt, trung bình 10-30$ một chậu, trồng lan không quá mất nhiều thì giờ, cần 10-15 phút một ngày cho 15-20 chậu. Lan không quá khó trồng và cũng không cần phải có hoa tay như nhiều người nghĩ, chỉ cần sự quyết tâm và chú trọng tới những điểm lưu ý đã chỉ ra ở trên là có thể thành công.
Sau đây là một số clip phỏng vấn về kinh nghiệm trồng và chăm sóc hoa lan:

Clip phỏng vấn kỹ thuật trồng lan từ một số nghệ nhân chơi lan tiêu biểu


Sưu tầm
Trồng lan - thú chơi kiếm bạc triệu
Yêu lan, đam mê với nghề trồng lan, không ít người đã trở nên giàu có. Từ trong Nam đến ngoài Bắc không thiếu những mô hình làm giàu từ nghề này.
Ví dụ như gia đình anh Nguyễn Hùng Cường, thôn Đông Dư Thượng, xã Đông Dư, Gia Lâm, Hà Nội. Anh Cường được xem là nghệ nhân trồng lan tiêu biểu của miền Bắc. Bắt đầu sưu tầm lan từ năm 1997, sau những chuyến đi công tác miền núi, anh Cường đã trở thành ông chủ vườn lan với gần 50.000 giỏ. Những giống lan có trong vườn, được anh trực tiếp lên rừng tìm về.
Anh Cường bên vườn lan của mình

Anh Cường cho biết: “Cơ duyên đến với cây hoa lan rất tình cờ. Mình yêu thích hoa lan từ nhỏ, nhưng đến khi học xong ra trường, đi làm, tình cờ đi công tác ở các tỉnh miền núi, thấy các loài lan đẹp ở trong rừng, mình sưu tầm mang về trồng. Đầu tiên trồng ít, sau đó nhân giống trồng nhiều loại, đến nay đã có một vườn với nhiều chủng loại, đủ để chơi và trao đổi một số giống mới với bạn bè”.
Bỏ ra gần 300 triệu đồng tiền vốn cho vườn lan, giờ đây với mỗi giỏ phong lan có giá 400.000 - 500.000 đồng, bình quân mỗi năm gia đình anh thu lời hơn 500 triệu đồng.
Ông Trần Văn Xê, xã Xuân Thới Sơn, huyện Hóc Môn, thành phố Hồ Chí Minh cũng đến với nghề trồng lan như mối duyên nợ. Ông chia sẻ: “Trồng lan coi vậy chứ cũng bận rộn suốt ngày, hết bón phân lại tưới nước, xịt thuốc. Nhưng bù lại được nhìn những bông hoa khoe sắc là tôi thấy khỏe lại liền. Ngày nào không ra vườn là trong người tôi lại bứt rứt không yên”.

Ông Xê trong phòng nuôi cấy mô để cung cấp giống hoa lan
Khởi nghiệp với số vốn hơn 20 triệu, giờ đây, sau gần 5 năm gắn bó với nghề trồng lan, tài sản của ông có được là 10.000 gốc lan Mokara, 10.000 gốc Denzo và 15.000 cây mô giống trị giá vài tỉ đồng. Ông vui vẻ nói: “Càng làm, càng mê nên tôi quyết định xây dựng phòng nghiên cứu cấy mô để sản xuất lan giống cung cấp cho thị trường. Ngoài ra, bà con xa gần, ai muốn làm ăn bằng nghề trồng lan, tôi sẵn sàng giúp cây giống, kinh nghiệm”.

Vườn lan đem lại thu nhập hàng trăm triệu mỗi năm cho gia đình anh Long

Anh Nguyễn Hữu Long, ấp Nhân Hòa, xã Tây Hòa, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai cũng là hộ trồng lan điển hình. Với hơn 6 năm kinh doanh, anh cho biết: “Với diện tích gần 1,5ha đất nhưng có tới hàng ngàn cây lan với đủ màu sắc các loại. Các loại lan này được nhập từ Thái Lan về, mỗi chậu có giá từ 7- 9 ngàn đồng. Nếu được chăm sóc tốt khoảng 10 tháng sau cây trưởng thành và có giá từ 30 - 45ngàn/chậu”. Sau khi trừ chi phí mỗi năm anh lãi hàng trăm triệu đồng.
Có thể nói, trồng lan không khó nhưng muốn thành công cần phải có niềm đam mê và lòng quyết tâm, kiên trì thực sự. Nếu bạn muốn đi theo nghề này, hãy học hỏi, trau dồi kinh nghiệm từ những người đi trước. Hiện nay, CLB trồng lan đã có mặt tại rất nhiều tỉnh, thành trên cả nước, các diễn đàn về nghề trồng lan, chơi lan cũng thu hút rất nhiều nghệ nhân trồng lan và những người đam mê loài hoa vô cùng bí ẩn và quyến rũ này (tham khảo website hoalanvietnam.org). Nếu bạn cũng yêu lan, tại sao không thử làm giàu bằng niềm đam mê ấy? Chúc các bạn thành công! (ST)

Bình luận

    Chưa có bình luận nào!

Phản hồi

Bình luận từ Facebook

Các dịch vụ khác

Khu bảo tồn lan rừng vườn Troh Bư & Lâu Đài Yến - Buôn Đôn

Số điện thoại liên hệ: Để hỏi về Lan hoặc Lâu Đài Yến gặp Mr Hưng  0914042803; Để liên hệ du lịch sinh thái Troh Bư gặp Mr Mừng  0905055888;

Email: dotuanhungdaklak@gmail.com;

Địa chỉ: Ea Nuol, Tân Hòa - Buôn Đôn
https://www.facebook.com/pages/Khu-bảo-tồn-Lan-rừng-vườn-Troh-Bư-Buôn-Đôn/

https://www.facebook.com/laudaiyenbuondon