Du lịch nông nghiệp - tiềm năng "vàng"

Du lịch nông nghiệp được hình thành và phát triển ở nhiều nước trên thế giới từ những thập niên 80,90 của thế kỷ trước. Đáng chú ý là Anh, Pháp, Đức và Áo là những quốc gia thống trị thị trường du lịch nông thôn toàn cầu với hàng ngàn doanh nghiệp kinh doanh loại hình du lịch này ở mỗi nước.

Du lịch nông thôn trên thế giới manh nha cùng với sự hình thành đường sắt tại Châu Âu

Do những điều kiện kinh tế, xã hội, tự nhiên khác nhau, nên hình thức du lịch nông thôn cũng khác nhau theo từng vùng, quốc gia, lãnh thổ. Chẳng hạn, ở Australia, du lịch nông thôn chủ yếu dựa vào các trang trại lớn; ở Nhật Bản là các nhà nghỉ thân thiện ở nông thôn; ở Hàn Quốc, được tổ chức theo các trang trại nhỏ; ở Đài Loan thì theo nhóm sở thích của cộng đồng; Trung Quốc và Ấn Độ là những quốc gia có nhiều làng nên du lịch nông thôn được tổ chức theo quy mô làng.

Ở Việt Nam, cho đến nay, khái niệm du lịch nông thôn vẫn chưa được nhắc tới trong các văn bản pháp lý, mặc dù nước ta có tiềm năng lớn để phát triển du lịch nông thôn. Với phong cảnh thiên nhiên đẹp, địa hình đa dạng gồm núi đồi, sông suối, biển đảo, hang động, hệ động, thực vật phong phú, vùng nông thôn với những làng quê cổ kính vùng Bắc Bộ, những nét văn hóa truyền thống đặc sắc, những vùng đất có lịch sử hình thành lâu đời, nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử và truyền thống văn hóa tập tục của người xưa, những cánh đồng bát ngát, phì nhiêu ở Nam Bộ... là những điều kiện cần và đủ để nước ta phát triển du lịch nông thôn.

Mỗi làng quê Việt đều mang vẻ đẹp riêng, từ vùng quê Bắc bộ...

.... đến  miền biển xa xôi

Người Việt Nam nhân hậu, thủy chung, yêu chuộng hòa bình và giàu lòng mến khách cùng với đôi bàn tay khéo léo, trí thông minh, nhạy bén và giàu lòng quả cảm, đã làm nên những nét văn hóa truyền thống đặc sắc Việt Nam từ chính tâm hồn mộc mạc ấy của mình. Làng quê với những hoạt động của nghề nông, những nghề thủ công kiếm sống hằng ngày của người dân cư ngụ, là cả một tài nguyên lớn của du lịch nông thôn mà du khách quốc tế rất quan tâm.

Bên cạnh đó, Việt nam là một quốc gia có bề dày lịch sử  phát triển nền sinh thái nông nghiệp dựa trên nền sinh thái thiên nhiên có tài nguyên đa dạng sinh học thuộc 16 nước cao nhất thế giới. Đa dạng sinh học là chiếc nôi sống, nơi sản sinh ra các thảm phủ sinh thái tự nhiên cho việc phát triển và tồn tại bền vững một nền sinh thái nông nghiệp với các sản vật thiên nhiên độc đáo. Đó cũng là cái lõi chính để đặt nền móng cho việc phát triển các sản phẩm du lịch nông nghiệp bền vững đủ sức cạnh tranh trên thi trường quốc tế ở một nước nông nghiệp như Việt Nam.

Nội dung của sản phẩm du lịch nông nghiệp rất phong phú làm gốc để phát triển ra các sản phẩm khác như du lịch ẩm thực đồng quê ,du lịch nâng cao sức khỏe, du lịch học đường ( studing-tour ),du lịch chuyên đề ,du lịch về cội... Nói cách khác, các sản vật mang tính văn hóa địa phương đã được các cộng đồng dân cư nông nghiệp của các làng quê sản sinh ra theo dòng lịch sử. Đó chính là nguồn tài nguyên vô tận để tạo ra các sản phẩm du lịch rất hấp dẫn cho du khách nếu biết tổ chức và khai thác vì ngoài yếu tố thiên nhiên còn là sản phẩm của trí tuệ và kinh nghiệm.

Nội dung của sản phẩm du lịch nông nghiệp rất phong phú ...

Lượng khách quan tâm tới du lịch nông nghiệp ngày càng lớn vì đa số rất quan tâm tới thực phẩm ngon sạch và không gian sinh hoạt của các nông hộ ,các gia trại ,các cộng đồng nông nghiệp làng xã tối lửa tắt đèn ấm cúng có nhau . Một không gian sống rất thực và thoáng đạt mang tính đồng quê luôn có sức lôi cuốn đặc biệt với du khách trong và ngoài nước với mọi lứa tuổi khác nhau.

Năm 1986, loại hình du lịch nông thôn lần đầu tiên được xuất hiện tại Việt Nam với mô hình du lịch sinh thái ở nông thôn từ ngôi nhà ba gian truyền thống của Nam Bộ gắn liền với sông nước, kênh rạch, miệt vườn.

Trải nghiệm “độc” từ A đến Z

Mới lạ, hấp dẫn là cảm nhận chung của nhiều du khách khi lựa chọn các tour du lịch về nông thôn. Ở đây, họ được trực tiếp tham gia vào những công việc rất giản dị như lội ruộng, tát cá, trồng rau, chẻ nan, đan cót, tạo dáng cho sản phẩm gốm...; được trải nghiệm để trở thành nông dân, thợ thủ công thực thụ. Với nền văn minh lúa nước, hệ thống làng xã và các thiết chế văn hóa độc đáo, cách làm này đang là hướng mở cho các đơn vị kinh doanh du lịch hiện nay.

Mới lạ, hấp dẫn là cảm nhận chung của nhiều du khách khi lựa chọn các tour du lịch về nông thôn

Tận dụng lợi thế, đặc điểm từng vùng, miền, các đơn vị kinh doanh lữ hành tung ra các tour du lịch nông nghiệp hấp dẫn, thu hút khách du lịch, đặc biệt là người nước ngoài.

Miền Bắc nổi tiếng với mô hình du lịch nông nghiệp tại Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long, Ninh Bình - làng quê đặc trưng vùng Đồng bằng Bắc Bộ, có “ cây đa bến nước mái đình”. Trên chiếc xe… trâu, du khách sẽ được ghé thăm các thôn, làng, viếng các đình chùa, nghe hát chèo, thụ lộc, được sinh hoạt cùng người dân bản địa, cùng nông dân ra đồng mò cua, bắt ốc, gặt lúa, tắm giếng, cùng nấu nướng và thưởng thức bữa cơm trưa đạm bạc, ngủ trên chiếc chõng tre…

Miền Trung lại nổi tiếng với những tour du lịch gắn liền với truyền thống, tập tục nơi đây. Điển hình phải kể đến ngôi làng Cẩm Nam, hay còn gọi là cồn Nam Ngạn thuộc thị xã Hội An- Quảng Nam. Ðến đây, du khách như bước vào một làng quê yên bình với những nếp nhà tranh phủ khói lam chiều, thơm ngát hương hoa cau trong những khu vườn đầy cây trái. Du khách cũng sẽ gặp những chiếc ghe chở đầy bắp mới bẻ còn thơm mùi sữa, được các cô thôn nữ hối hả chèo về, gió bay nghiêng cả tà áo. Theo chân họ, du khách đến thăm các lò nấu bắp, chỉ đỏ lửa khi màn đêm buông xuống. Không chỉ có vậy, những món ăn dân dã như hến trộn, hến xào xúc bánh tráng, bánh tráng dập chấm mắm nêm, chè bắp Cẩm Nam... đã khiến cho nhiều người xa quê phải nao lòng vì nhớ, ước mong một lần trở lại.

Tận dụng lợi thế, đặc điểm từng vùng, miền, các đơn vị kinh doanh lữ hành tung ra các tour du lịch nông nghiệp hấp dẫn, thu hút khách du lịch, đặc biệt là người nước ngoài.

Du khách còn có thể thưởng thức trọn vẹn khung cảnh tái hiện cảnh lao động ở những làng nghề xưa như: chuốt gốm Thanh Hà, đan chiếu Bàn Thạch, làm mía đường Quế Sơn, trui rèn Cẩm Nam... Được thưởng thức không gian văn hóa ẩm thực đậm chất “nhà quê” như: gói bánh chưng, bánh tét vào dịp lễ, Tết của người Việt. Hay cùng những lều, chõng, quán nước chè xanh, quán ăn cổ với những món cổ truyền đặc sản của xứ Quảng như mì Quảng, cao lầu, bánh bao, bánh bèo...”. Lấy chất liệu từ chính cuộc sống và sinh hoạt thường nhật, bình dân nhưng đậm chất văn hóa truyền thống, những nông dân làm du lịch ở đô thị cổ Hội An đã và đang làm nên một thương hiệu độc đáo và rất riêng của mình.

Ở khu vực Nam Bộ, đặc sản là những miệt vườn với hệ thống kênh rạch chằng chịt cũng mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị với những tour dã ngoại dài ngày gắn liền với công việc lao động thường nhật như bắt cá, chăm sóc cây…

Hay đến Tây Nguyên, du khách cũng sẽ được thực sự sống cùng trải nghiệm nơi núi rừng hoang sơ hoang dã: có vắt cắn, có muỗi bay vo ve về đêm và có cảm giác săn bắn thật sự. Trâu nhà thả vào rừng sau khi cho du khách săn bắn được khiêng về, dựng nêu, đốt lửa nướng tại chỗ trong màu sắc, âm hưởng say đắm của văn hóa Tây Nguyên. Nhiều khách quốc tế đã liên hệ với các hãng lữ hành đặt tour kèm lời nhắn: “Hãy đưa chúng tôi đến những nơi mà du khách chưa ai đến”.

Với loại hình du lịch riêng có này, rất nhiều du khách đã “ phải lòng” con người và cuộc sống trên dải đất hình chữ S, hứa hẹn " tiềm năng vàng" cho loại hình du lịch nông nghiệp!