Đom đóm ngày xưa

“Đom đóm là con gì vậy ba’’, tôi thóang giật mình khi nghe con bé lớp 3 nhà tôi hỏi vậy. Ừ nhỉ, biết giải thích với con mình thế nào, chính tôi cũng đã quên bẵng là đã từ lâu, rất lâu rồi, chẳng còn nhìn thấy đom đóm lần nào nữa.

Đom đóm

Đành vào Internet tìm thông tin mà giải thích nhưng thấy mặt nó cứ nghệt ra tôi biết nó chỉ hiểu có chút chút và không thể nào yêu mến cái con côn trùng lạ hoắc, lạ huơ kia. Chắc chắn là sau chuyện này tôi sẽ không chỉ có thể buồn có mỗi một tí.

Ngày xưa, Buôn Ma Thuột có nhiều đom đóm lắm, vườn nhà tôi vào những đêm không trăng, nhất là khỏang chớm vào hè có cơ man là đom đóm. Ngày nay, vườn nhà tôi vẫn thế, có phần còn rậm rạp hơn vì cây cối lớn thêm và cả vì thiếu công người thường xuyên chăm sóc. Nhưng đom đóm thì đi đâu hết nhỉ? Hôm nay, ngồi ngóng thử cả buổi đêm mà tịch không hề thấy lấy bóng dáng một con đom đóm to hay bé nào.

Người ta bảo, trên thế giới có đến hơn 2.000 loài đom đóm, chúng sinh sống ở khắp mọi nơi. Từ ôn đới mát mẻ cho đến vùng nhiệt đới nóng bức, chúng tồn tại tuốt, chúng có gần như ở hầu hết các châu lục, có lẽ chỉ trừ những nơi lạnh lẽo quanh năm như Nam cực, Bắc cực là không có mà thôi. Đom đóm tuy có thể sống đến hai năm, nhưng giai đoạn trưởng thành của nó tức lúc có thể lập lòa bay trên không trung để kiếm bạn tình chỉ kéo dài nhiều nhất là ba tuần. Người ta còn cho rằng, giai đọan ấu trùng của đom đóm chính là thời gian chúng tích lũy sinh lực. Đến khi đủ lớn biết thèm yêu đương, chúng bay lên khỏi mặt đất vào mỗi đêm, lang thang trong 2-3 tuần lễ liền chỉ để làm nhõn có một việc là vội vội, vàng vàng đi tìm, “tán tỉnh” vài ba cô bạn khác giới để truyền lại nòi giống trước khi chết lả đi vì đói… Nhưng buồn thay, các nhà khoa học cũng đã chỉ ra rằng môi trường sống thay đổi với việc sử dụng tràn lan thuốc bảo vệ thực vật cũng như sự đô thị hóa nhanh chóng với ánh đèn điện cao áp tràn lan gây đụng hàng với các chàng đom đóm đực khiến tập tính giao phối của loài côn trùng này bị ảnh hưởng quá lớn, đến nỗi chúng sẽ đi đến chỗ tuyệt chủng.

Với lứa tuổi như chúng tôi và già hơn đom đóm chính là lòai côn trùng được yêu mến nhất. Đốm lửa lập lòe từ cái đuôi của chúng đã điểm thêm những sắc màu khó quên trong kí ức tuổi thơ của rất nhiều người. Ở một mình thì khối đứa hốt ha hốt hỏang chui tọt vào giường chùm trăn kín mít mỗi khi thấy đom đóm vì sợ cái câu: Đom đóm vào nhà, Ma theo vào cửa. Nhưng hễ có đông người là lại hè nhau đuổi bắt cho bằng được, nhốt mấy con đom đóm chiến lợi phẩm vào lọ thủy tinh để được thỏa sức ngắm chúng lập lòe và mơ thấy mình trở thành Mạc Đĩnh Chi thi đậu trạng nguyên một phần nhờ cây đèn đom đóm, nhưng không quên ước thêm là được lấy luôn cô Công chúa con vua làm vợ…

Cuối cùng để thư giãn, xin tặng các bạn một câu chuyện cười có dính dáng đến đom đóm vừa sưu tầm được:

Một tối nọ, có hai con đom đóm gặp nhau, một con bay rất chi là vội vã với vết bỏng nặng trên đỉnh đầu.

Đi đâu mà vội thế? con kia hỏi.

À, tớ đi khám lại mắt, dạo này mắt với mũi nghe sao kèm nhèm quá.

Nhưng bạn bị bỏng mà?

Thì chính vậy, tối qua thấy đốm sáng quen quen, tưởng cô người yêu, tớ lao ngay vào định thơm một cái ai dè đốm tàn thuốc lá.

(Ghi chú: Bỏ qua điểm vô lý là chỉ đom đóm đực mới phát sáng nhé, không con đom đó này lại gay mất)./.

Lời bình: Hôm nào có dịp phải bắt 2 cô con gái gà công nghiệp nhà mình vào Trohbư ở một đêm cho chúng nhìn thấy đom đóm một lần mới được.