Các farmstay hiện nay không có quy hoạch mà tự phát và chắp vá. Cứ lướt sơ một vòng qua các fanpage về farmstay, các bạn sẽ thấy các hình ảnh lộn xộn không có sự sắp đặt trong quy hoạch.

Thấy người khác làm gì hay thì bắt chước. Chỗ này có ruộng lúa làm cầu tre uốn lượn đi qua cho đẹp. Chỗ này có view hồ làm cái chòi ngồi chơi thì đúng cảnh. Chỗ này cao ráo làm bãi cắm trại hay đặt đại cái bục sân khấu.

Lại dạo quanh một vòng lần nữa ta thấy cái nhà làm bằng tranh tre nứa lá. Có vài farm thì làm cái nhà trên cây, một con đường dẫn đến cái chòi nghỉ (đường đá hoặc đường bằng cầu gỗ trên hồ, trên ruộng, trên cỏ...), có cái xích đu treo lên cái cây bằng dây thừng, sợi gai, cái lu bằng đất nung...

Họ biện hộ rằng, thiết kế như vậy để bảo vệ, hòa hợp với thiên nhiên. Tôi cho rằng đó chỉ là lý do ngụy biện cho sự thiếu hiểu biết về kiến trúc của các chủ farmstay. Kiến trúc sư nghèo nàn ý tưởng thì bấu víu vào kiến trúc xanh, thân thiện với tự nhiên để tạo ra các farmstay nhìn na ná giống nhau. Mang tiếng sử dụng vật liệu địa phương mà sử dụng một loại từ Sapa ra đến tận Phú Quốc, cho dù khí hậu hai khu vực khác nhau hoàn toàn.

Vậy lợi thế cạnh tranh (USP) điểm khác biệt của các farmstay là gì? Tôi cho rằng là cảnh quan. Lô đất có vị trí ở triền đồi, khung cảnh lãng mạn hữu tình hoặc một mảnh đất kề sông suối, khúc uống lượn đồi núi hay view xuống thung lũng bên dưới cây xanh ngút ngàn... giống như những cô gái đẹp vậy, luôn có lợi thế cạnh tranh. Lợi thế cảnh quan là điều các farmstay ở khu vực khác không thể bắt chước. Quy hoạch tốt sẽ giúp tăng vè đẹp của cảnh quan lên nhiều lần.

Tư duy đúng là phải khớp nối giữa mô hình - cảnh quan thực tế - quy hoạch kiến trúc. Vậy để quy hoạch tốt, các bạn cần xác định các yếu tố chính sau đây:

- Xác định các khu vực bảo tồn tự nhiên không động đến. Các khu vực cải tạo cần giúp cảnh quan tự nhiên đẹp hơn, khoa học hơn. Còn các khu vực loại bỏ hoàn toàn các yếu tố thuần tự nhiên có thể gây hại đến con người hoặc không đồng nhất về quy hoạch cảnh quan.

- Xác định vùng tĩnh (khu vực cảnh quan tự nhiên, khu vực nghỉ ngơi..) và vùng động (khu hoạt động văn hóa, khu trải nghiệm, khu nông nghiệp...)

- Xác định tỷ lệ mặt nước - cây xanh bóng mát; xác định hướng gió và hướng nắng để quy hoạch cho hợp lý, tránh nắng nóng, gió bão nhưng vẫn đảm bảo yếu tố cảnh quan và nông nghiệp.

Chú ý quy hoạch trước khi tiến hành thiết kế chi tiết. Sau khi thiết kế chi tiết mới thi công xây dựng. Farmstay đẹp nhất là nơi nguyên sinh nhất. Nhưng farmstay thu hút nhất có quy hoạch bài bản, giống như cô gái ăn mặc đẹp sẽ thu hút ánh mắt nhiều người.

Kiến trúc farmstay được sinh ra phải liền lạc với tổng thể, tôn vinh thêm vào vẻ đẹp cảnh quan. Nó giống như trang sức đeo thêm vào cho các cô gái đẹp vậy. Đã là trang sức thì không phải lúc nào cũng tận dụng được, có thể phải mua bằng tiền hoặc mang từ nơi khác tới. Nhưng nói chung mục tiêu cuối cùng vẫn là trang sức cho cảnh quan đẹp hơn, ngoài vấn đề về công năng sử dụng.

Vậy kiến trúc chú ý đến vấn đề gì?

- Xác định, phong cách kiến trúc, vị trí đặt các kiến trúc; mục tiêu sử dụng trong quy hoach.

- Xác định vật liệu phù hợp với phong cách. Vật liệu có sẵn ở địa phương càng tốt, có sẵn ở khu đất thì còn tốt hơn nữa.

- Trả lời các câu hỏi: Sử dụng thế nào? Sử dụng bao lâu? Sử dụng lúc nào? Ai sẽ sử dụng? Muốn truyền tải câu chuyện gì?

Phạm Minh Tuấn